ಸಂಪಾದಕೀಯ್:

ಘರಾಂತ್ ಆಸುನ್ ಘರಾಚೊ ಉಡಾಸ್

ಎಕಾನೇಕ್ ಕವಿಕ್ ಘರ್‍ಚೊ ಉಡಾಸ್ ಧೊಸುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲಾ. ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ನಮುನ್ಯಾರಿ ಉಡ್ಗಾಸು ಯೆತ್ತಾ ಮ್ಹಣುನ್ ಸುಂದರ್ ಥರಾನ್ ತೊ ಸಾಂಗ್ತಾ. ಪುಣ್ ಗಜಾಲ್ ತಿಕ್ಕೆಶೆ ಕಷ್ಟಾಂಚಿ, ಮಿಸ್ತೆರಾಂಚಿ! ತೊ ಘರಾಂತ್ ಆಸುನ್ ಲೆಗುನ್ ಹೊ ಘರಾಚೊ ಉಡಾಸ್ ಕಸೊ? ಮಾಗೀರ್ ಖಂಯ್ಚೆಂ ಘರ್ ಜಾಯ್ತ್ ಹೆಂ? ಜಿವಿತಾಂತ್ ತೊ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಘರಾಂನಿ ವಚುನ್ ರಾವ್ಲಾ. ತ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾಂಚೆ ಉಡಾಸ್ ಕಾಂಯ್ ಹೆ? ಸ್ವತಾ ಕವಿ ಲೆಗುನ್ ಗುಸ್ಪಡ್ಲಾ.

ಸಗ್ಳೆ ಕವಿತೆಚಿ ಜಾಪ್ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಕಡ್ವ್ಯಾಂತ್ ದಿಪ್ಕಲ್ಲಿ ಸಮ್ಜುಂಯೆತಾ. ದೀಸಭರ್ ಇಸ್ಕೊಲಾಂತ್ ಶಿಕಪ್ ಶಿಕುನ್ ಥಕಲ್ಲೊ ಜೀವ್ ಭುಕೆಕ್ ಆಶೆಂವ್ಚೊ ವೇಳ್; ಪರ್ಕಿ ಎಕಾ ಗಾಂವಾಂತ್ ಆಸಲ್ಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಇಷ್ಟಾಲಾಗಿಂ ಝಗಡ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಬೋವ್ ಎಕ್ಸುರೊ ಜಾವ್ನ್ ಸಂಸಾರ್ ನಾಕಾ ಮ್ಹಣುನ್ ಭೊಗಲ್ಲೊ ವೇಳ್;  ಆಖ್ಖ್ಯಾ ದಿಸಾಚೆ ಖೆಳ್ ಸಂಪುನ್ ಘರಾ ವಚುಂಕ್ ಆಯ್ತೊ ಜಾಲ್ಲೊ ವೇಳ್ - ಹ್ಯೊ ಸಗ್ಳ್ಯೊ ಪ್ರತಿಮಾ ಕಿತೆಂ ಸಾಂಗುಂಕ್ ಸೊದ್ತಾತ್ ಮ್ಹಣುನ್ ತುಮಿ ಸೊಧುನ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಹೆ ಕವಿತೆನ್ ಉಗ್ತೆ ಕರ್‍ಚ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಕ್ ಮೇರ್ ನಾ ಜಾತಾ.

ವ್ಹಾ, ಗುರು.. ತ್ಯಾ ಘರಾಕ್ ವೆಚೆ ಆದಿಂ ಕವಿತಾ ಘರಾಂತ್ ಯೇವ್ನ್ ರಾವ್. ತ್ಯಾ ಘರಾಚೊ ಉಡ್ಗಾಸ್ ಮಾಜ್ವತಲೊ.

-ಮೆಲ್ವಿನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್

ಕವಿತಾ:

ಮ್ಹಾಕಾ ಘರ್ ಆಟಯ್ತಾ

ಆಜ್ ಸಕಾಳ್ ಸಾವನ್
ಮ್ಹಾಕಾ ಘರ್ ಆಟಯ್ತಾ
ಘರಾಕ್ ವಚನ್‌ಶೆಂ ದಿಸ್ತಾ

ಜಶೆಂ ವಿಶ್ಕೊಲ್ ಸೊಡ್ಚೆ ವೆಳಾರ್
ಲಾಗ್ಚೆ ಭುಕೆಕ್ ಘರ್ ಆಟಯ್ತಾ
ಜಶೆಂ ದೂರ್ ಗಾಂವಾಕ್ ಪ್ರವಾಸ್ ಗೆಲ್ಲೆ ಕಡೆನ್
ದೊಸ್ತಾಲಾಗಿಂ ಝಗಡ್ಲೆ ದಿಸಾ ಘರ್ ಆಟಯ್ತಾ
ಜಶೆಂ ಮಾಮಾಲೆ ಘರಾಂತ್ ತಿನಸನಾ
ಖೇಳ್‌ಗೀಳ್ ಸಂಪಲೆ ಉಪರಾಂತ್
ಘರ್ ಆಟಯ್ತಾ
ತಶೆಂ ಆಜ್ ಸಕಾಳ್ ಸಾವ್ನ್
ಮ್ಹಾಕಾ ಘರ್ ಆಟಯ್ತಾ

ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಹಾಂವ್
ಮ್ಹಜೇಚ್ ಸ್ವಂತ್ ಘರಾಂತ್ ಆಸಾಂ.
ಮ್ಹಜೆ ಬಾಯ್ಲ್ ಚೆರ್ಡುವಾಂ ಸಾಂಗಾತಾ
ಜಾಲ್ಯಾರೂಯ್ ಮ್ಹಾಕಾ
ಆಜ್ ಸಕಾಳ್ ಸಾವನ್
ಘರ್ ಆಟಯ್ತಾ
ಘರಾಕ್ ವಚನ್‌ಶೆಂ ದಿಸ್ತಾ

ಹಾಂವ್ ಮ್ಹಜೆ ಜಿಣ್ಯೇಂತ್
ಪಾಂಚ್ ಘರಾಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕೆಲ್ಲಾ
ಆತಾಂಚೆಂ ಘರ್ ಮೆಳೂನ್
ದೋನ್ ಘರಾಂ ಸ್ವತಾಚಿಂ
ವರಲೆ ತೀನ್ ಭಾಡ್ಯಾಚಿಂ.

ಹ್ಯಾ ಪಾಂಚ್ ಘರಾಂತ್ ಮ್ಹಜೆ
ಚಾಳೀಸ್ ಆನಿ ಚಾರ್ ವರಸಾಂತ್ಲೆ
ಅಸಂಖ್ಯ್ ಸಂದರ್ಭ್ ಆಸಾತ್
ಸನ್ನಿವೇಶ್ ಆಸಾತ್
ಆಪ್ಯಾಯಮಾನ್ ಕುಡಾಂ ಆಸಾತ್
ಮಾಳ್ಯೊ ಆಸಾತ್, ಮಾಳೊ ಆಸಾ
ನ್ಹಾಣ್ಯೊ ಆಸಾತ್ ಆನಿ
ನಿಪುನ್ ಬಸ್ಚೆ ಗುಪ್ತ್
ಹುನ್ಹುನೀತ್ ಜಾಗೆ
ಆಸಾತ್..

ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ಘರಾಕ್ ವಚೂಂ?
ಆನಿ ವಚೂನ್ ಕಿತೆಂ ಕರೂಂ?
ತೀಂ ಘರಾಂ ಆತಾಂ ವೆಗಳ್ಯಾಚೀಂ.
ತಾಂತುಂ ತಾಂಚೆ ಸಂದರ್ಭ್, ಸನ್ನಿವೇಶ್
ಆನಿ ಗುಪ್ತ್ ಗಜಾಲಿ ಆಸಾತ್.
ಹಾಂವೆಂ ತ್ಯಾ ಘರಾಂಕ್
ಹೊಗ್ಡಾವ್ನ್ ಘೆತ್ಲಾಂ? ಯಾ ಉಡ್ಗಾಸಾಂಕ್?
ಉಡ್ಗಾಸ್ ಮ್ಹಜೇಚ್ ಮತೀಂತ್
ಭದ್ರ್ ಆಸಾ.
ತರ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಆಜ್ ಸಕಾಳ್ ಸಾವ್ನ್
ಜೆ ಆಟಯ್ತಾ ತೆ ಘರ್ ಯಾ ಉಡ್ಗಾಸ್?

ತೆ ಉಡ್ಗಾಸ್ ಮ್ಹಜೆಚ್ ಕಡೆನ್ ಆಸಾ
ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಆಟಯ್ತಾ?
ಆನಿ ತೀಂ ಘರಾಂ ಜೀಂ ಆತಾ ವೆಗ್ಳ್ಯಾಂಚಿಂ
ಮ್ಹಾಕಾ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಆಟಯ್ತಾತ್?

ಸಮ್ಜನಾ!
ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಆಜ್ ಸಕಾಳ್ ಸಾವ್ನ್
ಮ್ಹಾಕಾ ಘರ್ ಆಟಯ್ತಾ
ಘರಾಕ್ ವಚನ್ ಶೆಂ ದಿಸ್ತಾ.

-ಗುರು ಬಾಳಿಗಾ

संपादकीय:

घरांत आसून घराचो उडास

एकानेक कविक घरचो उडास धोसूंक लागला. खंयच्या नमुन्यारी उडगासू येत्ता म्हणून सुंदर थरान तो सांगता. पुण गजाल तिक्केशे कष्टांची, मिस्तेरांची. तो घरांत आसून लेगून हो घराचो उडास कसो? मागीर खंयचें घर जायत हें? जिवितांत तो जायत्या घरांनी वचून रावला. त्या संदर्भांचे उडास कांय हे? स्वता कवी लेगून गुस्पडला.

सगळे कवितेची जाप दुसऱ्या कडव्यांत दिपकल्ली समजुंयेता. दीसभर इस्कोलांत शिकप शिकून थकल्लो जीव भुकेक आशेंवचो वेळ; परकी एका गांवांत आसल्ल्या एका इष्टालागीं झगडल्या उपरांत बोव एकसुरो जावन संसार नाका म्हणून भोगल्लो वेळ; आख्ख्या दिसाचे खेळ संपून घरा वचूंक आयतो जाल्लो वेळ - ह्यो सगळ्यो प्रतिमा कितें सांगूंक सोदतात म्हणून तुमी सोधून काडलें जाल्यार हे कवितेन उगते करच्या संसाराक मेर ना जाता.

व्हा, गुरू.. त्या घराक वेचे आदीं कविता घरांत येवन राव. त्या घराचो उडगास माजवतलो.

-मेल्विन् रोड्रीगस

कविता:

म्हाका घर आटयता

आज सकाळ सावन
म्हाका घर आटयता
घराक वचनशें दिसता

जशें विश्कोल सोडचे वेळार
लागचे भुकेक घर आटयता
जशें दूर गांवाक प्रवास गेल्ले कडेन
दोस्तालागीं झगडले दिसा घर आटयता
जशें मामाले घरांत तिनसना
खेळगीळ संपले उपरांत
घर आटयता
तशें आज सकाळ सावन
म्हाका घर आटयता

जाल्यार हांव
म्हज्याच स्वंत घरांत आसां.
म्हजी बायल चेरडुवां सांगाता
जाल्यारूय म्हाका
आज सकाळ सावन
घर आटयता
घराक वचनशें दिसता

हांव म्हजे जिणयेंत
पांच घरांत वस्ती केल्ला
आतांचें घर मेळून
दोन घरां स्वताचीं
वरले तीन भाड्याचीं.

ह्या पांच घरांत म्हजे
चाळीस आनी चार वरसांतले
असंख्य संदर्भ आसात
सन्नीवेश आसात
आपयायमान कुडां आसात
माळ्यो आसात, माळो आसा
न्हाण्यो आसात आनी
निपून बसचे गुप्त
हुनहुनीत जागे
आसात..

खंयच्या घराक वचूँ?
आनी वचून कितें करूँ?
तीँ घरां आतां वेगळ्याचीं.
तांतूं तांचे संदर्भ, सन्नीवेश
आनी गुप्त गजाली आसात.
हांवें त्या घरांक
होगडावन घेतलां? या उडगासांक?
उडगास म्हजेच मतींत
भद्र आसा.
तर म्हाका आज सकाळ सावन
जे आटयता ते घर या उडगास?

ते उडगास म्हजेच कडेन आसा
जाल्यार कित्याक आटयता?
आनी तीँ घरां जीँ आता वेगळ्यांचीं
म्हाका कित्याक आटयतात?

समजना,
जाल्यार आज सकाळ सावन
म्हाका घर आटयता
घराक वचन शें दिसता.

-गुरू बाळिगा